Những điều bạn cần để xây tạo cho bé tính kỷ luật trong các vấn đề cuộc sống
Không trẻ nào từ lúc sinh ra đến khi trưởng thành đã hoàn hảo, không mắc lỗi. Trẻ em mắc lỗi – đó là một trong những biểu hiện bình thường trong quá trình phát triển của trẻ. Vậy trước lỗi lầm của trẻ, cha mẹ có cách xử sự như thế nào để trẻ tốt hơn mà không làm phương hại đến thể chất, tinh thần của trẻ. Kỷ luật tích cực trong việc dạy trẻ đang là vấn đề cần được các bậc cha mẹ quan tâm hiện nay.
“Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”
Chị Trần Thị X., đường Lê Lai, phường Hoàng Văn Thụ làm đậu phụ ở nhà. Vì hàng đậu “lên ngôi” trong thời buổi người dân ưa chọn thực phẩm sạch này nên mỗi ngày chị đều cố sức làm từ mờ sáng đến tối mịt. Vì vậy, trông chị lúc nào cũng quá tải vì công việc. Hai con chị, cháu trai lớn học lớp 12, trường THPT Ngô Sĩ Liên, cháu nhỏ học lớp 9, trường THCS Hoàng Hoa Thám hễ mắc một lỗi gì như đánh vỡ bát, đi học mất bút hay đánh rơi đậu khi dọn hàng đều bị mẹ “trút” bao nỗi mệt nhọc trong ngày lên đầu. Không quát tháo ầm ĩ thì đập xoong nồi choang choảng cả gian nhà. Chịu sự khắt khe đó nhưng cậu con trai lớn của chị vẫn thỉnh thoảng lấy trộm tiền bán đậu của mẹ đi chơi game. Một vài lần bố phát hiện, cậu ta bị những trận đòn chí tử, thậm chí có lần bị lột quần áo, đuổi ra ngoài cửa ngồi run rẩy suốt đêm vì giá rét. Mọi người đều biết dù hà khắc với con nhưng anh chị X rất thương yêu chúng. Những trận đòn roi đó họ đều mong muốn con mình trở nên ngoan ngoãn hơn. Với họ cách để con không hư thì cần phải có roi vọt.
Cũng không riêng gì chị X, chị Hoàng Thị Diệu H, nhân viên Công ty đào tạo và cung ứng nhân lực Ipo, phường Trần Nguyên Hãn cũng luôn dạy dỗ con bằng roi, vọt. Cậu con trai học lớp 12, trường THPT Thái Thuận mỗi lần mắc lỗi đều bị mẹ dùng chiếc roi da “chuyên dụng” trừng phạt. Gần đây nhất là lần cô giáo gọi điện thông báo gia đình về việc cậu lấy trộm máy tính của bạn trong lớp đi cắm lấy tiền mua quà tặng sinh nhật một bạn khác, cậu đã bị bố đánh cho một trận “thừa sống, thiếu chết”. Chị H bộc bạch: “Nhiều khi đánh con xong mình phải đi chỗ khác ngồi khóc. Thương nó nhưng nếu không đánh như thế thì lần sau nó lại phạm lỗi.”
Khảo sát ở phần lớn các bậc cha mẹ đều ít nhiều đã dùng phương pháp “Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi” để giáo dục con cái, nhất là với những trẻ em thường bị coi là bướng bỉnh, hay quậy phá, mắc lỗi. Điểm chung có thể nhận thấy rất rõ là xuất phát điểm của hành động trừng phạt đó là tình yêu thương, mong mỏi con trở nên ngoan ngoãn của các bậc cha mẹ. Nhưng có thể nhận thấy rất rõ sự lúng túng, bất lực của không ít bậc cha mẹ trong việc giáo dục con. Trong bối cảnh xã hội như hiện nay đang có những biến đổi mạnh mẽ, quan niệm dùng roi, vọt để dạy dỗ con đã không còn phù hợp. Theo đánh giá của các nhà tâm lý, trong hầu hết các trường hợp sử dụng biện pháp hà khắc để giáo dục con nhưng kết quả thường không được như mong muốn. Thực tế, như hai trường hợp con chị X và H nêu trên, sau nhiều trận đòn thay vì làm theo ý cha mẹ, con trai chị X đã trở nên khó bảo hơn, lì lợm và chống đối, thậm chí vẫn tiếp tục nhiều lần lấy trộm tiền của bố mẹ chơi game; còn con trai chị H trở nên khép mình hơn, rụt rè và thiếu tự tin. Có không ít trường hợp đau lòng là nhiều trẻ sau khi bị trừng phạt bỗng nhìn nhận bố mẹ như kẻ thù, tìm cách xa lánh, bỏ nhà đi. Việc giáo dục con như vậy bỗng nhiên trở thành cuộc chiến giữa hai chiến tuyến, làm sâu thêm hố ngăn cách giữa cha mẹ và con cái.
Kỷ luật tích cực - cần ứng dụng trong giáo dục con
Điểm đáng chú ý trong đánh giá về tình hình an ninh trật tự toàn tỉnh những năm gần đây cho thấy, tình trạng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật đã tăng rõ rệt. Nhất là các vụ đánh nhau, gây thương tích, gây mất trật tự xã hội. Trong đó có nhiều vụ việc đã ở mức nghiêm trọng như trường hợp học sinh lớp 11, trường THPT Ngô Sĩ Liên giết người cướp của. Ông Ngô Công Bình, Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hoá và gia đình, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch khẳng định: "Giáo dục gia đình rất quan trọng với trẻ, là nơi hình thành nhân cách cho trẻ. Qua phân tích, nghiên cứu những trường hợp trẻ vi phạm pháp luật cho thấy, phần lớn các gia đình đều có cách giáo dục chưa phù hợp." Theo các chuyên gia tâm lý thì cha mẹ có khả năng sinh ra con nhưng để dạy dỗ con đúng cách, nên người thì không phải ai cũng làm được, rất nhiều bậc cha mẹ đã dạy dỗ con theo cảm tính của mình, theo cách nhìn nhận của bản thân với cuộc sống và điều đó không phải lúc nào cũng đúng với chuẩn mực xã hội và phù hợp với trẻ.
Trên thực tế, trước lỗi lầm của trẻ, hầu hết các bậc cha mẹ đều có cảm nhận chung là bực tức, giận dữ và phản ứng thường là chửi mắng, xỉ vả và cao hơn có thể đánh đập. Mắc lỗi là một phần của cuộc sống, là phần của quá trình học tập và trưởng thành của tất cả mọi người. Như vậy, mắc lỗi là bình thường, tự nhiên, ai cũng có thể mắc. Tại chương trình kỷ luật trẻ tích cực do tổ chức Plan tổ chức mới đây ở tỉnh Bắc Giang đã nêu rõ 4 nguyên tác chính trong Công ước Quốc tế về Quyền trẻ em là bình đẳng, không phân biệt đối xử; vì lợi ích tốt nhất của trẻ; vì sự sống còn và phát triển của trẻ; tôn trọng trẻ em. Theo tiến sĩ tâm lý Lê Văn Hảo, Viện tâm lý học Việt Nam, ngoài những nhu cầu sinh lý tối thiểu như thở, ăn uống, ngủ…để sống, trẻ em còn có các nhu cầu tâm lý – xã hội rất cần thiết cho sự phát triển của mình là: được yêu thương, được chấp nhận; cảm thấy mình quan trọng và được nhìn nhận; độc lập và tự khẳng định mình. Dựa trên những nhu cầu của trẻ, các chuyên gia này đã đưa một số phương pháp giáo dục, kỷ luật trẻ tích cực. Khi trẻ mắc lỗi, cha mẹ cần bình tĩnh làm chủ bản thân, lựa lời giải thích kỹ cho trẻ để trẻ hiểu, rút kinh nghiệm lần sau làm khác đi. Cha mẹ cần khoan dung, giúp đỡ trẻ phân biệt đúng sai và biết cách để lần sau làm cho đúng. Nói cách khác, nên biến hoá lỗi lầm thành nguồn thông tin hữu ích để giúp trẻ học tập. Điều quan trọng là để trẻ mắc lỗi nhưng nhận lỗi (nhận trách nhiệm), hướng dẫn trẻ có trách nhiệm khác phục lỗi đó. Cha mẹ nên dành thời gian cho trẻ, lắng nghe trẻ để hiểu trẻ; chủ động bày tỏ tình yêu thương, sự quan tâm; luôn động viên, khuyến khích trẻ khi trẻ làm được việc tốt để trẻ hạn chế mắc lỗi. Cùng đó, bản thân mỗi bậc cha mẹ nên không ngừng nâng cao hiểu biết về cách nuôi dạy con, ứng xử trong xã hội, đồng thời xây dựng một nội quy gia đình dựa trên sự bàn bạc, thống nhất của con cái và cha mẹ. Để từ đó, ai cũng có trách nhiệm gìn giữ và duy trì./.
Trên thực tế, trước lỗi lầm của trẻ, hầu hết các bậc cha mẹ đều có cảm nhận chung là bực tức, giận dữ và phản ứng thường là chửi mắng, xỉ vả và cao hơn có thể đánh đập. Mắc lỗi là một phần của cuộc sống, là phần của quá trình học tập và trưởng thành của tất cả mọi người. Như vậy, mắc lỗi là bình thường, tự nhiên, ai cũng có thể mắc. Tại chương trình kỷ luật trẻ tích cực do tổ chức Plan tổ chức mới đây ở tỉnh Bắc Giang đã nêu rõ 4 nguyên tác chính trong Công ước Quốc tế về Quyền trẻ em là bình đẳng, không phân biệt đối xử; vì lợi ích tốt nhất của trẻ; vì sự sống còn và phát triển của trẻ; tôn trọng trẻ em. Theo tiến sĩ tâm lý Lê Văn Hảo, Viện tâm lý học Việt Nam, ngoài những nhu cầu sinh lý tối thiểu như thở, ăn uống, ngủ…để sống, trẻ em còn có các nhu cầu tâm lý – xã hội rất cần thiết cho sự phát triển của mình là: được yêu thương, được chấp nhận; cảm thấy mình quan trọng và được nhìn nhận; độc lập và tự khẳng định mình. Dựa trên những nhu cầu của trẻ, các chuyên gia này đã đưa một số phương pháp giáo dục, kỷ luật trẻ tích cực. Khi trẻ mắc lỗi, cha mẹ cần bình tĩnh làm chủ bản thân, lựa lời giải thích kỹ cho trẻ để trẻ hiểu, rút kinh nghiệm lần sau làm khác đi. Cha mẹ cần khoan dung, giúp đỡ trẻ phân biệt đúng sai và biết cách để lần sau làm cho đúng. Nói cách khác, nên biến hoá lỗi lầm thành nguồn thông tin hữu ích để giúp trẻ học tập. Điều quan trọng là để trẻ mắc lỗi nhưng nhận lỗi (nhận trách nhiệm), hướng dẫn trẻ có trách nhiệm khác phục lỗi đó. Cha mẹ nên dành thời gian cho trẻ, lắng nghe trẻ để hiểu trẻ; chủ động bày tỏ tình yêu thương, sự quan tâm; luôn động viên, khuyến khích trẻ khi trẻ làm được việc tốt để trẻ hạn chế mắc lỗi. Cùng đó, bản thân mỗi bậc cha mẹ nên không ngừng nâng cao hiểu biết về cách nuôi dạy con, ứng xử trong xã hội, đồng thời xây dựng một nội quy gia đình dựa trên sự bàn bạc, thống nhất của con cái và cha mẹ. Để từ đó, ai cũng có trách nhiệm gìn giữ và duy trì./.
Một số phương pháp có thể áp dụng khi trẻ mắc lỗi như: Hệ quả tự nhiên: là những gì xảy ra tự nhiên, không có sự can thiệp của người lớn. Ví dụ: khi trời nóng quá mà đi tắm sẽ cảm thấy mát, dễ chịu hơn; hoặc nếu không ăn sẽ bị đói; khi không ngủ sẽ mệt mỏi…Khác với hệ quả tự nhiên, hệ quả lôgíc có sự can thiệp của người lớn. Chẳng hạn: nếu con phá hỏng đồ chơi mới mua thì trong một thời gian tới bố mẹ sẽ không mua đồ chơi cho con nữa. Trong gia đình, nên tạo bầu không khí vui vẻ, hợp tác. Biện pháp “thời gian tạm lắng”: là thời gian trẻ đang hoặc có nguy cơ thực hiện hành vi không mong muốn thì sẽ bị tách ra khỏi hoạt động mà trẻ đang tham gia. Trong lúc “tạm lắng” trẻ phải ngồi một chỗ, không được chơi, trò chuyện hay tham gia hoạt động. Việc này diễn ra trong một không gian và thời gian nhất định (cách ly) để cho trẻ bình tĩnh trở lại, suy nghĩ về hành vi không đúng mực của mình. Tuy nhiên, khoảng thời gian “tạm ngưng” này cần hợp lý để tránh rơi vào trường hợp trừng phạt trẻ.
(Trích tài liệu của Viện tâm lý học Việt Nam)
| Giá của bộ sản phẩm Bút chấm đọc này trên tòan quốc là Nhưng đặc biệt nếu bạn mua hàng ngay bây giờ giá chỉ còn 1.890.000 VND Chưa hết khi mua bộ sản phẩm bút chấm đọc của chúng tôi, thiên thần nhà bạn sẽ nhận được 01 đĩa phim hoạt hình" Truyền thuyết Pinpoll" hoặc " Tom and jerry 2011" Khuyến mại này chỉ áp dụng cho 100 khách hàng đầu tiên. Hiện nay, đã có 80 khách hàng nhận được quà tặng khuyến mại này. Gọi cho chúng tôi ngay bây giờ! Liên hệ: Ngọc 0904.947.660 Email : 90anhngoc@gmail.com |
